Velinin bütün hayat boyu varacağı yere, nebi daha doğduğunda varmıştır. Mevlâna, Muhyiddin-i Arabî ve "80 küsur senelik hayatımda dünya zevki namına bir şey tatmadım" diyen Bediüzzaman da buna dahil... Onlar bayraklarını nereye götürüp dikerlerse diksinler, orada Nebinin sesini-soluğunu duyarlar. 

Nebi ve Veli

Zamanın değişmesiyle bazı hükümler değişir. Her asrın başında bir müceddidin gelmesini biraz da bu hikmet açısından değerlendirmek gerekir. Her zaman, sonra gelen müceddid, kendinden öncekilere ait düstur ve prensiplerde değişiklik yapabilir. Bunda yadırganacak bir şey yoktur. Hizmet sistematiğinin içinde, bulunulan devreye adapte edilmesi şarttır. Dünkülere ait hayatî sayılan nice prensipler vardır ki, bugün onları tatbik etmek imkânsızdır. Yarın da bugüne ait bazı prensiplerin tatbiki imkânsız olacaktır. Bütün bunları normal karşılamak gerekir. Toplumlar da aynen insan gibidir. Doğar, büyür, gelişir, kemale erer ve ölür. Nasıl ki bütün bu devrelerde, bazı değer hükümleri değişikliğe uğruyor; söz gelimi, çocukluk veya gençlik döneminde hayatından bir parça olan tutkularına, olgunluk döneminde bir insanın gülüp geçmesi gibi, toplumlar da olgunlaşıp, kemale erdikçe, daha önceki tutku ve alışkanlıklarına gülüp geçer ve onları hafife alır. Elbette burada, değişmesi imkânsız değer hükümlerinden söz etmiyoruz. Esasen, zamana göre strateji, usûl, üslûp değişikliğini peygamberlerde de görebiliriz. Meselâ, Hz. İsa (as), Yahudi maddeciliğinin karşısına ruh ve manâ ile çıkmıştır. Halbuki biz bugün aynı şeyi yapamayız. Yani, sana birisi tokat vursa, sen öbür yanağını da çevir, ona da vursun' düsturu, İslâmiyet'te geçerliliğini kaybetmiştir. Hz. Zekeriya'nın, Hz. Davut'un stratejileri ile tamamen farklıdır. Bütün peygamberleri aynı şekilde düşünebiliriz ki, 'Füsus' da anlatılmak istenen de işte budur. Mücedditlerin durumu da böyledir. Onun içindir ki, bazen iki müceddidin dedikleri arasında farklılıklar görülebilir. Bu sebeple, mücedditlere ait sözleri ve onların hizmet felsefelerini, bulundukları devri göz önüne almadan değerlendirmek hatadır ve insanı hatalı neticelere götürür. 

Mücedditler Arasındaki Farklı Görüşler

Fasıldan Fasıla 1

Yeryüzünde tam 6 asır hüküm sürmüş olan Osmanlı Devleti'nin en bâriz özelliği, onun devlet ve millet çapında İslâm'a gösterdiği saygıdır. Bunun en açık örneklerinden biri olarak şu hâdiseyi zikredebiliriz: II. Abdülhamid zamanında Fransızlar, Volter'in, Efendimiz (sav) aleyhindeki bir piyesini oynatmaya kalkışırlar. İşte elli bin gâilenin olduğu dönemde, Osmanlı'nın başında, Batılıların "Le Sultan Rouge", yani "kızıl sultan" dedikleri Abdülhamid vardır. Fransızlar'a kükrer: "Eğer bu piyesi oynatırsanız, halife ünvanıyla bütün alem-i İslâm'ı, bu hareketi tel'ine çağırırım" der. Bunun ifade ettiği manâyı çok iyi bilen Fransa, piyesi oynatamaz. İngilizler aynı piyesi oynatmak istediklerinde yaralı aslan bir defa daha kükrer ve onlar da vazgeçmek zorunda kalırlar. İşte "hasta adam" denilen Osmanlı, hastalığı zamanında bile, O'nun (sav) sakalına konacak bir toz mesabesindeki küçük bir şey karşısında bile böyle kükreyebiliyordu.. 

Osmanlı ve İslâm
Tahmini okuma süresi: 2 dk.
461 defa okundu.

Bölüm içi arama

Osmanlı ve İslâm Tahmini okuma süresi: 2 dk.461 defa okundu.

Bölüm içi arama

Osmanlı ve İslâm
Tahmini okuma süresi: 2 dk.
461 defa okundu.