Vefat eden bir Müslümanın varisleri veya daha uzaktan yakınları, onun kılamadığı namazları, tutamadığı oruçları ve yerine getiremediği yeminlerinin keffareti adına, Allah'ın rahmeti engindir' mülâhazasıyla, fakirlere para dağıtırlar. Aslında ne âyet, ne hadis, ne icmâ, ne de kıyas-ı fukahâ ile sâbit olmayan bu husus, hayatı boyunca Allah'a kul olmaya çalışmış, namazı niyazı, oruç ve haccıyla ömrünü geçirmiş bir insanın, ölüm hastalığında birkaç gün kılamadığı namazlarından dolayı, her namaz için bir fitre miktarı tayin edilerek ortaya çıkmış bir meseledir. Yukarıda da işaret ettiğimiz üzere, 'Allah'ın rahmeti, merhameti engindir umulur ki affeder' düşüncesiyle fukaha bu uygulamaya ses çıkarmamıştır. Hattâ, kazâya kalmış namaz veya oruçların tamamı için verilecek miktar bulunamadığında, eldeki para bir fakire verilir, o da artık kendi mülkü olan parayı ölünün yakınlarından birine hibe eder.. ve bu muâmele, namaz, oruç, yemin sayısınca devam ederek, her seferinde bir keffaret verildiği kabul edilir. Bu sebeple de buna 'devir' adı verilmiştir. Ne var ki, her iyi şeyi sû-i istimâl edenler çıktığı gibi, bu adeti de zamanla şu iki noktadan kötüye kullananlar çıkmış dolayısıyle de iş, asıl mecrâsından sapmıştır. Hayatı boyunca alınları secdeye varmamış insanlar için de, ya vasiyet yoluyla, ya da vereseleri tarafından aynı usûl uygulanır hale gelmiştir. Sözde din adamları, maddî menfaat mülâhazasıyla bu şaz uygulamayı yaygınlaştırmış ve ihtiyaçları olsun olmasın, devir paralarını kendileri almaya başlamışlardır. Başlangıç itibariyle iyi niyetle ortaya atılan ve bu yüzden fukahânın ses çıkarmadığı bu uygulama, bugün sû-i istimâller neticesinde yozlaştırılmış, gayr- ı aklî ve gayr-ı mantıkî bir konuma gelmiş bulunmaktadır. Bu açıdan denebilir ki, illâ da devir yapılacaksa aslî hüviyetine göre yapılmalı, aksi takdirde vazgeçilmelidir. Bundan daha önemlisi de, tam bir şuur ve dikkatle hayatımızı kulluk atmosferinde geçirebilmektir. 

Devir ve Hükmü

'Herkese bir dert var, bu alemde mukarrer Rahat yaşamış var mıdır güruh-u ukalâdan' Osman Bektaş Hocaefendi, bu beyte misal verirken şöyle bir hâdise anlatmıştı. Doğu'da ulema namaz vaktinden bir müddet evvel gelip şadırvan etrafında sohbet ederlermiş. Halk da bu esnada merak ettiği mevzuları sorma imkânını bulurmuş. Bir gün birisi şöyle bir şey sormuş: 'Hocam, bizim köye minare yapılması mümkün değildi. Ben de, 'Eğer bizim köye minare yapılırsa, oraya eşekle çıkacağım' diye yemin ettim. Şimdi de minare yapıldı. Yeminim ne olacak?' Soru sorulan Hocaefendi sanki soruyu hiç duymamış gibi yapar ve diğerlerinin konuşmalarını dinler. Herkes birtakım dertlerden şikayet etmektedir. Sadece birisi, 'Allah'a şükür, benim hiçbir derdim yok' demekte ve hiçbir derdi olmadığını söylemektedir. Bunun üzerine Hocaefendi, soruyu soran adama dönerek, 'Bin şunun sırtına, çık minarenin tepesine' yeminini yerine getirmiş olursun. 

Derdi Olmayan Adam

Fasıldan Fasıla 1

Haremeyn-i Şerifeyn'e Müslümanlardan başkasının girmesinin yasaklanmasında taabbüdî, yani ibadete ait bir yön vardır ki, başka hiçbir hikmet mülâhazasına girmeden Müslümanlar bu hükme kıyamete kadar uymak zorundadırlar. Bu tespitten sonra, bir de İslâm alemine ait şöyle siyasî bir hikmetten söz edebiliriz: İslâm âleminin merkezi Haremeyn-i Şerifeyn'dir. Dolayısıyla, bir gayri müslim oraya girip Müslümanlara ait sırları kat'iyen öğrenmemelidir. Bu prensip, 'Sedd-i zerayi' açısından bütün İslâm merkezlerine teşmil edilebilir. Yani, bir gün İstanbul veya bir başka belde, İslâm âlemine merkezlik edecek olursa, oraya da gayr-i müslimler sokulmayabilir. Zira, İslâm alemine ait sırların yabancıların eline geçmemesi çok önemlidir. Osmanlılarda Kanûnî devrine kadar bu hususa belli ölçüde dikkat edilmiştir. Dıştan sır toplanmış ama, dışarı sır verilmemiştir. Kanûnî döneminden sonra ise tam tersi olmuştur. Öyleki, sarayda konuşulan bir mes'ele, iki-üç gün sonra Lordlar Kamarası'nda müzakere masasına konulmuştur. Yıkılışımızı hızlandıran sebeplerden biri de işte budur. 

Devlet Sırrını Saklamak
Tahmini okuma süresi: 2 dk.
482 defa okundu.

Bölüm içi arama

Devlet Sırrını Saklamak Tahmini okuma süresi: 2 dk.482 defa okundu.

Bölüm içi arama

Devlet Sırrını Saklamak
Tahmini okuma süresi: 2 dk.
482 defa okundu.