Kitap:Varlığın Metafizik Boyutu
Ruh Arapça bir kelimedir. 'Ravh' ve 'Rîh' kelimeleriyle aynı kökten gelir. Ravh, rahmet; rîh da rüzgar demektir.
Ruh kelimesine gelince, onun pek-çok manası vardır. Bunlardan bazıları ise şunlardır.
1) Vahiy: '(Allah), emrinden olan ruhu kullarından dilediğini indirir.' (Mü'minun, 40/15)
'Melekleri, kullarından dilediğine, emrinden olan ruh ile indirir.' (Nahl, 6/2) gibi ayetlerde İbn-i Abbas'ın görüşüne göre 'ruh' vahiy manasında kullanılmıştır.
Vahiy, ruhtur. Hayatın ta kendisidir. İnsanlık hakiki hayata onunla ermiştir. Vahyin soluklarından mahrum kavim ve milletler ruhsuz cesed gibidir. Onun içindir ki Kur'an-ı Kerim'de 'Ey iman edenler, hayat bulabilmeniz için Allah ve Rasulü'nün davetine icabet edin!' (Enfal, 8/24) denilmektedir.
2) Nübüvvet: Yukarıda zikrettiğimiz ayetlerden nübüvvet manasını da anlayanlar olmuştur. Zaten nübüvvetle vahiy birbiriyle sebep-netice münasebeti içindedir.
3) Kur'an: Ruh'a, Kur'an manasını verenler de vardır. Çünkü o, bütün beşeriyete hayat kaynağıdır.
4) Ferah ve Sürur: Ruhi melekelerin çalıştığı ve rûhânîyatın hakim olduğu yerde daima manevi bir sevinç ve sürur vardır. Bu açıdandır ki, ruha bu mana da verilmiştir.
5) Cibril: Kur'an-ı Kerim'in bazı ayetlerinde er-Ruh, Cibril manasında kullanılmıştır. 'Biz onu ruhu'l-kudüs ile teyid ettik.' (Bakara, 2/87) ayetindeki ruhu'l-kudüs ittifakla Cibril'dir (as).
6) Ruh: Bu kelimenin bir manası da kendi adına izafe ile anılan bazı varlıklardır. Yani insan, cin, melek cinsi gibi bir de Cenab-ı Hakk'ın yarattığı bazı varlıklar mevcuddur ki onların adı da 'Ruh' tur. İbn-i Abbas, 'Ruh, yedinci kat semada bulunan bir melektir. Yüzü insanın yüzüne benzer. Ancak cesedi melek cesedidir.' (1) der.
7) Mesih: Ruh kelimesi bazı ayetlerde Hz. İsa'ya (as) izafe edilmiştir. 'Allah'tan bir ruh' (Nisa, 4/171) ayetinde ruh, Hz.İsa (as) manasınadır.
8) Nefis, Can: Ruh denilince akla ilk gelen mana cesede can veren, onu hayattar kılan güçtür. (2)