Tevazu bir haldir. Hem de insanın kendi içinde, kendini yenmişliğinin ifadesi ve kibirden, gururdan, çalımdan vazgeçmenin adıdır. Öyle ya, insan nasıl caka yapmaya, çalım satmaya ne hakkı vardır? Ariye bir elbise ile çalım satılırı mı? Allah giydirdiği o ariye elbiseyi istediği zaman geri alabilir. Eğer o bize 'Üzerinizde bana ait şeyleri şöyle bir tarafa bırakın da, kendinize ait olan şeylerle bana bir tekmil verin' dese herhalde O'na gösterebilecek hiçbir şeyimiz kalmayacaktır. Böyle bir soruya muhatap olsam benim diyeceğim şudur: 'Ya Rabbi, ben, bir hiç oğlu hiçim, o kadar ki hiçliğimi bile Sana ait bir şeyle ifade ediyorum. Çünkü bunu söyleyen ben, Sana aidim ve kendi adıma hiçim.' Tevazu, sürekli böyle bir idrak kuşağında yaşamanın bir diğer adıdır. Eğer insan bu idrak seviyesine ulaşamamış ve bunu varlığının bir buudu haline getirememişse, o takdirde, yer yer boynunu mütevazı bir kimseymiş gibi bükmesi, riyakârlıktan öte bir manâ ifade etmez. Müsamahaya gelince, o bir ahlâktır. İnsan temrinat yapa yapa onu ruhunda ikinci bir fıtrat olarak geliştirebilir. Meselâ, insanın kendini sürekli kontrolü, küfür olmayan hususlar dışında, başkalarının hatalarını affetmesi ve kendi nefsine karşı bir savcı, başkalarına karşı ise bir avukat gibi davranması, evet işte bütün bunlar müsamahadır. Efendimiz (sav), zina ikrarı ile kendisini cezalandırması için başvuran Maiz'i dört defa geri çevirmiştir. Biri, Halid'i şikâyet için geldiğinde, tek kelime konuşturmamıştır. Bu seviyede bir müsamahaya insan sürekli temrinat ile ulaşabilir ve onu bir ahlâk haline getirebilir. Kısaca, tevazu ve müsamaha, Peygamberlere ait iki sıfattır. Tevazuun zıddı kibir, çalım; müsamahanın zıddı ise yobazlık ve bağnazlıktır. Günümüzde yobazlığın en şiddetlisi, küfür ve ilhad cephesinde görülmektedir. Merhum Necip Fazıl, yobazlığı Müslümanlara yamamak isteyenlere karşı tavır alır ve onu asıl sahiplerine iade ederek, 'küfür yobazı' derdi. 

Tevazu ve Müsamaha

Gavs, Kutup, Üçler-Yediler-Kırklar diye bilinen veliler, bütün İslam ülkelerine mi dağılmıştır? Yoksa Türkiye'de ayrı, Mısır'da ayrı mıdır? Belki Allah'ın (cc) velileri dört bir tarafa dağılmıştır. Ancak iki imam dediğimiz zatlar, her zaman bulunabilir ama, Gavs her zaman olmayabilir. Ayrıca her Kutup, Gavs değildir. Bir ölçüde kutbiyet, gavsiyetin hasse-i lazimesidir. Ve bunlar vefat edince Allah'ın izniyle vesayetleri devam eder. Yani tasarrufları, bir rahmet bulutu gibi üzerimizde tüllenir durur. İmam Rabbanî, Abdulkadir-i Geylanî, Şeyhu'l-Harranî ve Bediüzzaman gibi zatları bunlardan sayabiliriz. 

Üçler, Yediler, Kırklar

Fasıldan Fasıla 1

Kurân'ın yeryüzüne iniş gayesi, tevhidin bütün çeşitleri ile ferd ve toplum plânında hakim olmasıdır. Kurân'ın bütün ayetlerine bu gözle bakıldığında, ifade ettiğimiz gerçeği görmek mümkündür. Onun bazı ayetleri tevhid-i ulûhiyeti, bazıları tevhid-i rubûbiyeti ve bazıları da tevhid-i ubûdiyeti gösterir ve aslında bunlar, bir zaviyeden de birbirlerini gerektirirler. İbn Teymiye'den sonra, tevhid-i rubûbiyet ve tevhid-i ulûhiyet anlayışındaki farklılık bir kısım sapık düşüncelerin doğmasına sebep olmuştur. Öyle zannediyorum ki, her ne kadar bunlar birbirlerine illet-ma'lul, sebep-netice münasebeti içinde bağlı olsalar da, en önemlisi tevhid-i ubûdiyettir. Rica ederim, insan kütüphaneler dolusu kitap okusa, onları hafızasına alsa, bunları hayatına aksettirmediği takdirde ne ifade eder ki. Öyleyse, Ôlâ ilâhe illallah' hakikatini kalbe işlettirmek, ruha söylettirmek ve azalara amel ettirmek şarttır. 

Tevhid-i Ulûhiyet, Rububiyet ve Ubûdiyet
Tahmini okuma süresi: 2 dk.
1089 defa okundu.

Bölüm içi arama

Tevhid-i Ulûhiyet, Rububiyet ve Ubûdiyet Tahmini okuma süresi: 2 dk.1089 defa okundu.

Bölüm içi arama

Tevhid-i Ulûhiyet, Rububiyet ve Ubûdiyet
Tahmini okuma süresi: 2 dk.
1089 defa okundu.